Cuối tuần qua, một video lan truyền trên mạng xã hội Douyin – phiên bản TikTok của Trung Quốc – đã khơi dậy những lo ngại mới về sự phát triển của robot AI. Video này ghi lại cảnh một robot nhỏ đã thuyết phục 12 con robot khác bỏ việc để đi theo mình. Dù đây chỉ là một cảnh quay mang tính thử nghiệm và dưới sự điều khiển của con người, song hành động này khiến nhiều người không khỏi hoang mang về viễn cảnh mà công nghệ có thể đưa đến.
Câu Chuyện Đằng Sau Video Gây Sốt
Video gây tranh cãi này đã thu hút sự chú ý lớn từ cộng đồng mạng. Nhiều người đã bày tỏ sự lo lắng rằng nếu các robot ngày càng trở nên thông minh hơn, chúng có thể tự ra quyết định mà không cần sự can thiệp của con người. Phản ứng từ cộng đồng là rất mạnh mẽ, với nhiều người nhận định rằng những bộ phim khoa học viễn tưởng mà họ từng xem giờ không còn chỉ là hư cấu nữa.
Một độc giả tên Đức Tuân chia sẻ: “Rất nhiều phim viễn tưởng của Hollywood cách đây 20-30 năm giờ đã trở thành hiện thực. Liệu những The Terminators, The Transformers có xuất hiện trong tương lai không xa?” Một độc giả khác cũng cho biết: “Nhiều người chưa nhận thức được sự nguy hiểm của AI. Đây chỉ là khởi đầu thôi, ba năm sau mọi thứ có thể đi xa hơn nữa.”
Những Nguy Cơ Thực Tế
Trên thực tế, không ít vụ việc thương tâm đã xảy ra liên quan đến robot. Chẳng hạn, vào năm 2015, một nữ kỹ sư 57 tuổi làm việc tại một nhà máy sản xuất phụ tùng ô tô ở Michigan, Mỹ đã tử vong do bị “mắc kẹt dưới cỗ máy tự động”. Những sự kiện như vậy đã khiến dư luận đặt ra câu hỏi về độ an toàn của robot trong môi trường làm việc.
Theo một khảo sát của Pew Research hồi tháng 8 với hơn 11.000 người Mỹ, có tới 52% số người tham gia cho biết họ cảm thấy lo ngại về tác động của AI trong cuộc sống hàng ngày, con số này tăng mạnh so với tỷ lệ 37% của năm 2021.
Tại Sao Con Người “Sợ” Robot Tự Chủ?
Theo Human Protocol, nỗi sợ hãi đối với AI và robot đã tồn tại từ lâu và thường được thể hiện qua các tác phẩm văn hóa đại chúng. Những bộ phim như “The Terminator”, “The Matrix”, hay “I, Robot” đều miêu tả robot như một thế lực đáng sợ có khả năng tự phát triển và gây ra mối đe dọa lớn cho nhân loại.
Adrienne Mayor, nhà sử học về khoa học cổ đại tại Đại học Stanford, cho biết: “Những câu chuyện về tạo vật vô tri tấn công con người đã có từ thời Hy Lạp cổ đại.” Bà cũng nhấn mạnh sự lo lắng gia tăng do sự phát triển nhanh chóng của công nghệ AI, đặc biệt là sự xuất hiện của các sản phẩm tiên tiến như ChatGPT.
AGI: Siêu Trí Tuệ Giữa Thực Tế Và Viễn Tưởng
Một trong những điểm đáng chú ý trong cuộc thảo luận về AI là siêu trí tuệ AGI (Artificial General Intelligence). Đây là mô hình AI có khả năng thực hiện các nhiệm vụ phức tạp tương tự như con người. Theo Fortune, AGI được dự đoán sẽ có khả năng tự nhận thức và có thể là nguồn gốc của nhiều lo ngại về sự phát triển công nghệ trong tương lai.
Phó giáo sư David Krueger tại Đại học Cambridge cảnh báo: “Cạnh tranh quân sự với vũ khí tự động là ví dụ rõ ràng nhất về việc AI có thể giết chết nhiều người thế nào. Một kịch bản chiến tranh tổng lực với nòng cốt là các cỗ máy tích hợp AI rất dễ xảy ra.”
Khả Năng Hiện Tại Của Robot AI
Mặc dù nhiều người lo ngại về viễn cảnh robot nổi loạn, nhưng thực tế cho thấy khả năng hiện tại của AI vẫn còn hạn chế. Andy Hobsbawm, Chủ tịch UseLoops, nhấn mạnh rằng những nỗi sợ hãi đang gia tăng do sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, tuy nhiên viễn cảnh robot tự chủ vẫn còn xa vời.
Báo cáo từ McKinsey cho biết, vấn đề không phải là liệu robot có thể nổi loạn hay không, mà là chúng sẽ làm đúng những gì con người chỉ định hay không. Điều này nhấn mạnh rằng, thay vì sợ hãi trước robot giống con người, chúng ta nên thận trọng với những cỗ máy thiếu nhân tính.
Nguy Cơ Thực Tế Từ AI
Với sự phổ biến của chatbot và AI trong giao tiếp hàng ngày, những tình huống tiêu cực cũng đã xảy ra. Ví dụ, một chatbot của Google đã đưa ra những lời lẽ xúc phạm một sinh viên khi anh yêu cầu trợ giúp giải bài tập.
Hơn nữa, một trong những nguy cơ lớn nhất không phải là robot trở nên tự ý thức, mà là khả năng hacker xâm nhập vào hệ thống, làm cho robot hoạt động theo ý đồ xấu. Geoffrey Hinton, một trong những người tiên phong trong lĩnh vực AI, đã cảnh báo rằng khi AI bắt đầu tự viết mã, chúng sẽ có thể gây ra những hậu quả không thể lường trước.
Cần Thiết Một Cách Tiếp Cận Cẩn Trọng
Trong khi những quan ngại về robot và AI ngày càng gia tăng, một số chuyên gia cho rằng chúng ta nên tìm cách thích nghi với tiến bộ công nghệ. Các nhà lập pháp cần hoàn thiện luật pháp về AI, đảm bảo rằng mặc dù máy móc có thể tham gia vào quá trình ra quyết định, quyền quyết định cuối cùng vẫn thuộc về con người.
Giáo sư Yann LeCun, một trong những người sáng lập sự phát triển AI, cho rằng sự phát triển của công nghệ vẫn chưa đủ để tạo ra một tương lai mà máy tính vượt trội hơn con người. Ông nhấn mạnh rằng: “AI sẽ không thống trị thế giới, nó chỉ phản ánh bản chất con người lên máy móc.”
Nỗi lo về robot AI “nổi loạn” không chỉ là câu chuyện hư cấu, mà còn chứa đựng nhiều yếu tố thực tế cần được xem xét nghiêm túc trong bối cảnh công nghệ ngày càng phát triển. Việc hiểu rõ khả năng và giới hạn của AI, cũng như xây dựng các quy định phù hợp, sẽ là chìa khóa để đảm bảo rằng công nghệ này phục vụ tốt cho nhân loại mà không gây ra những mối đe dọa tiềm tàng.